چطور از بروز اسهال پیشگیری کنیم؟

این تابستان را اگر به سلامت بگذرانی، بقیه‌اش راحت است.» این را مادربزرگم همان سال‌های اول تولد فرزندم می‌گفت؛ شاید چون همه ترس و نگرانی‌اش از اسهال و بیرون‌روی نوزادم بود که در تابستان گریبانگیر بچه‌ها می‌شود، آب بدن‌شان را می‌گیرد و اصطلاحا آن را آب می‌کند.

اما این باور قدیمی، چقدر واقعیت دارد، چطور می‌توان از آن پیشگیری کرد و راه‌های درمانش چگونه است؟ این موضوعی است که بهتر است در این روزهای گرم سال، بیشتر از همیشه به آن توجه کرد. البته که باور قدیمی‌ها چندان هم بیراه نبوده است؛ چنان‌که علم پزشکی ثابت کرده مهم‌ترین علت ابتلا به اسهال و استفراغ در تابستان و شیوع بسیار زیاد آن در این فصل گرم نسبت به فصول دیگر، افزایش پیدا کردن فعالیت باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌هاست.

حالا این واقعیت رابه علاوه این موضوع که در تابستان تعداد سفرها بالامی‌رود وکنترل موادغذایی مصرفی از دست مسافران خارج می‌شود، کنید؛ موضوعی که در نهایت منجر به مسمومیت غذایی می‌شود؛ مسمومیتی که از آن به‌عنوان دومین عامل برای ابتلا به اسهال واستفراغ دراین فصل گرم یادمی‌شود:«‌برای همین‌هم ماهمیشه‌توصیه می‌کنیم‌که ازمصرف غذاها ونوشیدنی‌های تحریک‌کننده درمسافرت‌های تابستانی پرهیز کنید؛درواقع مصرف بعضی ازغذاها، نوشیدنی‌ها وداروها باعث اسهال واستفراغ می‌شودو قسمت‌هایی از بدن را تحریک می‌کند که درگیر عمل هضم و جذب موادغذایی است.»این رامریم عمادی، مشاور تغذیه و رژیم‌درمانی می‌گوید که معتقد است به‌طور کلی میکروب‌ها و ویروس‌ها از طریق آب آشامیدنی یا غذا به دهان ما می‌رسد؛ پس مهم‌ترین راهکار برای ممانعت از این اتفاق، مدیریت و کنترل مواد غذایی به دهان است.

شیر را دریاب

یکی از مواردی که احتمال وقوع اسهال را در نوزادان و کودکان بالا می‌برد، باکتری‌های موجود در شیر مصرفی آنهاست. در واقع هوای گرم تابستان می‌تواند باعث افزایش تولید باکتری درشیر که غذای معمول کودک است بشودو در نتیجه شیر را فاسد و کودک را بیمار خواهد کرد.عمادی می‌گوید:«‌برای پیشگیری ازاین اتفاق درمرحله اول باید حواس‌مان به مدت زمانی که شیر خشک یا شیر پاستوریزه دردمای اتاق مانده است، باشد؛این رابدانیم که کم‌خطرترین شیر برای کودکان،شیر تازه است واصلا درباره مدت ماندگاری شیر، ریسک نکنیم.» درمرحله دوم هم مادران باید به‌شدت بر نظافت و تمیزی دست‌ها و لوازمی که نوزاد و کودک با آن سروکار دارد، حساسیت به خرج بدهند و هرگونه آلودگی و ویروس را ازآن دورکند تامبادا باپدیده اسهال در فرزندان کوچک روبه‌رو شویم.

جدی‌اش بگیر!

اتفاقا که برخلاف تصور،اسهال کودکان مخصوصا درسنین خاص،موضوعی جدی است ونباید ساده‌انگارانه ازآن عبور کرد. این را قریب به اتفاق متخصصان‌عفونی‌می‌گویندومعتقدند که درزیردوسال وبه‌خصوص زیرشش ماه درصورت اسهال،بی‌حالی، شیرنخوردن، تب‌بالا، مشاهده خون در مدفوع، استفراغ نگران‌کننده وحتما باید به پزشک مراجعه شود و به درمان‌های سرخود و خانگی اکتفا نکرد.

خوب است تازه‌مادران وتازه‌پدران بدانندکه خشکی دهان،کم‌شدن ادرار،کم شدن اشک،چروکیدگی پوست به‌خصوص در ناحیه شکم، گودافتادگی چشم‌ها، کاهش اشتها به‌خصوص نداشتن احساس نیاز به شیر، از علائم کم شدن آب بدن در اثر اسهال است و لازم که درمان را خیلی سریع شروع کنند تا این عوارض، شدت نگیرند و نوزاد ضعیف‌تر از آنچه که هست، نشود.

آب بدنت رو تامین‌کن

اما آنچه که بیماری اسهال را میان کودکان بااهمیت می‌کند، ازدست رفتن آب بدن‌شان وبه تبع آن، اختلال درتغذیه آنهاست که می‌تواند سلامت‌شان را به خطر بیندازد.برای همین است که مریم عمادی تاکید دارد که اصلی‌ترین درمانی که پس از رفع این مشکل باید انجام داد، جبران مایعات وتغذیه مناسب درکودکان است:«‌کودک به‌هر دلیلی،گاهی سرماخوردگی و عفونت، گاهی تغذیه نامناسب و…ممکن است به اسهال دچار شود اما باید بدانیم که وقتی کودک دچار این بیماری شد، مهم‌ترین مسأله جبران کم‌آبی بدن است که نظم سیستم بدنی‌شان در دیگر قسمت‌ها مختل نشود.‌» البته که فراموش نکنید اسهال درکودکانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، با تب همراه است، ضعف شدید دارد و…نباید به تغذیه و مصرف آب محدود شود و حتما باید تحت‌نظر پزشک متخصص قرار بگیرد.